ProRail
Projectmanager
Afdeling ProRail ICT
Werken aan professionalisering en toekomstvastheid van een complex applicatielandschap en bedrijfskritische systemenFunctie
Projectmanager: organiseren van de transitie naar een nieuw partnership, realiseren van nieuwe logistieke informatiesystemen en infrastructuur.Periode
april 2015 - hedenInhoudelijke taken
- Projectdoelen en -resultaten neerzetten en SMART maken
- Fases en mijlpalen opzetten
- Interne en externe organisatie van het project
- Draagvlak creëren onder stakeholders
- Gezamenlijke adoptie van werkwijzen neerzetten
- Realisatie van nieuwe software, infrastructuur of processen
- Beheersing van doorlooptijd, kosten en uren van mensen en middelen
- Risico’s en kansen bepalen, wegen en tegenmaatregelen definiëren
- Samenhang leggen en bewaken
Foto: ProRail logo
Omgeving
De bedrijfseenheid ProRail ICT is de automatiseringsspecialist binnen ProRail. Ze beheert en ontwikkelt alle informatie-, besturings-, beveiligings- en verkeersleidingssystemen en netwerken. De lat ligt hoog in betrouwbaarheid, beschikbaarheid en doeltreffendheid. Daarmee legt ProRail ICT een professionele basis voor het excellent functioneren van alle operationele en ondersteunende processen.Functie en lopende projecten
Als projectmanager ben ik verantwoordelijk voor het doorvoeren van verandering en realiseren van nieuwe logistieke informatiesystemen.De projecten die ik uitvoer gaan om een logistieke softwaremigratie en infrastructuurrealisatie die de treindienst beïnvloeden, transitie naar een nieuw raamcontract tot advisering bij organisatorische wijzigingen ten aanzien van nieuwe techniek en aanbestedingen.
Transitie ProRail IT Partners
Maatwerksoftware is cruciaal voor het vervoer per spoor en de groei-ambities die ProRail daarin heeft. De ProRail IT Partners (PITP) raamovereenkomst maakt veel mogelijk en schept randvoorwaarden om de ambities van alle betrokken partners te verwezenlijken. Sinds de afronding van de aanbesteding medio 2022 wordt een nieuwe samenwerking gerealiseerd tussen de 4 gecontracteerde partijen (ICT Group, CGI, TCS en Ordina) met ProRail ICT voor een langere periode, gericht op (semi) maatwerk softwareontwikkeling- en beheersdiensten. De transitie hiernaartoe brengt grote consequenties mee voor de architectuur, organisatie en samenwerking. Het hoogste doel vanuit ProRail is om sneller en meer waarde te creëren binnen de bestaande middelen en kwaliteit. Dit levert altijd een bijdrage aan de strategische thema's van ProRail.In 2023 hebben we al veel successen bereikt en ervaringen opgedaan als 5 ProRail IT Partners. Zo is er inmiddels gezamenlijke sturing op de samenwerking en invulling van architectuur. In totaal zijn er momenteel 92 applicaties en diensten binnen scope van het contract. Er zijn al diverse uitbreidingen toegekend op basis van partnership en onderling vertrouwen.
In 2024 worden de laatste transities afgerond en wordt er gezorgd voor borging van effectieve sturing op de ambitie van PITP in de staande organisatie.
Voorgaande projecten
Portfolio Epic roadmap ontwikkelen voor DARI
ProRail staat aankomende jaren voor een grote opgave. Hierbij wordt o.a. gericht op het vergroten van de spoorcapaciteit, digitaliseren van de logistieke operatie en invoering van ERTMS - een nieuwe Europese standaard voor treinbeveiliging.Deze vraag heeft geleid tot nieuwe oplossingsmaatregelen, waarvan er een de doorstromingsafhankelijke rijweginstelautomaat (DARI) is, als onderdeel van een volgende generatie van het (rail)vervoerssysteem. Het (rail)vervoerssysteem omvat het geïntegreerde geheel van railinfrastructuur, beveiligingssystemen, ICT-systemen en werkwijzen in de operatie.
Als Epic Owner ben ik betrokken geweest bij het ontwikkelen van een portfolio roadmap voor de aanpassingen die nodig zijn aan de ICT-systemen van ProRail voor de introductie van DARI.
Implementatie NXA
Binnen de Post21 treinbesturingsketen zijn de Infra Beheersing Systemen (IBS) verantwoordelijk voor de controle en vertaling van opdrachten naar de Beveiligingssystemen en het doorgeven van statusmeldingen. Een van deze systemen was het inmiddels technisch verouderde maatwerkproduct EBP. De vervanging van de EBP staat bekend als NXA (NX-adapter). De NXA dient te voldoen aan de SIL-1 eisen van de CENELEC-normen.Met de komst van ASTRIS en NXA wijzigen de communicatie met deelsystemen, de benodigde businesslogica en configuraties. Tijdens de implementatiefase zijn per locatie specifieke testen uitgevoerd, productverbeteringen doorgevoerd en worden alle instanties in het land vervangen door de NXA.
Ketensimulator COLLATE
ProRail Verkeersleiding kan met de COLLATE simulatie-omgeving toekomstige dienstregeling, infrawijzigingen en aanpassing van werkwijzen, bijstuurscenario's en procedures vooraf beproeven door Human in the Loop simulaties uit te voeren, waarbij gebruik gemaakt wordt van de productieapplicaties, in combinatie met aangepaste configuraties en de BITS simulator. De toepassingen zijn we nog aan het uitbreiden, met als launching customer het ETMET ROSA programma (Elke Tien Minuten Een Trein tussen Rotterdam, Schiphol en Arnhem), dat in december 2021 live is gegaan.Voorgaande jaren had de afdeling Innovatie al aangetoond dat simuleren succesvol is. Er is een toenemende behoefte om te simuleren. ProRail Verkeersleiding heeft daarom deze simulaties binnen de reguliere lijnorganisatie ondergebracht.
Discovery Herbouw Simulatiekern NEO
NEO is een cabinesimulator van ProRail en NS Innovatie die wordt ingezet voor studies en testen naar rijgedrag van de machinist in relatie tot de infrastructuur. De kern van de applicatie gaan we vernieuwen om aan de vraag naar een flexibele simulatieomgeving te voldoen. De potentie is groot met mogelijkheden om minder praktijkproeven te doen voor innovaties zoals rijdend intakken van goederentreinen, rijadviessystemen, zelfrijdende treinen en invoering van Europese beveiligingssysteem ERTMS.Tijdens de discoveryfase is middels een Walking Skeleton voorafgaand aan de realisatiefase een nieuwe architectuur beproefd en de positionering van de applicatie en het beheer binnen ProRail ICT vormgegeven.
Common Interface naar Zilver
De Common Interface is een belangrijk component in de communicatie tussen Europese inframanagers en goederenvervoerders met ProRail. Het is een gateway naar veel externe partijen die over de jaren steeds belangrijker wordt. Binnen dit project heeft de Common Interface een nieuwe positionering in het ICT-landschap van ProRail gekregen, met een hoger beschikbaarheid- en beheerniveau, waarbij de implementatie als SAAS-oplossing is gerealiseerd bij leverancier Hit Rail.Lees meer over dit project op SpoorPro.nl.
Programma Slimme Renovatie Procesleiding
Actueel Rijweg Plan Service (Programma Slimme Renovatie Procesleiding)
Dit project realiseerde een nieuwe landelijke informatiedienst op de Enterprise Service Bus voor het actuele rijwegplan vanuit Procesleiding naar alle meekijkapplicaties van ProRail en NS. Het project was nodig om Procesleiding te ontkoppelen van deelsystemen en technieken die op OpenVMS draaien en de migratie naar Linux mogelijk te maken.Beheertooling (start-up project, Programma Slimme Renovatie Procesleiding)
Dit project realiseerde de nodige beheertooling voor de dienst Treindienstleiding op Linux. Door zowel verticale als horizontale (keten)monitoring te realiseren is er invulling gegeven aan de wens van beheer om meer proactief beheer uit te voeren, zowel op componentniveau als door de informatieketens heen.
Lees meer over ketenmonitoring bij ProRail op DREAMagazine.nl.P2C++ (afgerond in januari 2018, Programma Slimme Renovatie Procesleiding)
De doelstelling van dit project was de conversie van de broncode van het Procesleidingsysteem van Pascal naar C++, deze grondig testen en de nieuwe software te implementeren op de Verkeersleidingposten in Nederland. Dit was het eerste project in de migratie van OpenVMS naar Linux, vanuit het programma Slimme Renovatie Procesleiding dat tot 2021 loopt.
Lees meer over dit project op webwereld.nl.
TSI Ordermanagement (start-up project)
Dit project realiseert een orderafhandeling loket voor capaciteitsaanvragen door vervoerders. Dit geldt voor jaardienst- en ad-hocaanvragen. De orders moeten resulteren in treinpaden die niet in conflict liggen met werkzaamheden en die op de grens zijn afgestemd met andere inframanagers.Grensdisponent
Dit project heeft nieuwe ICT-middelen gerealiseerd, zodat kan worden bijgestuurd op de dienstregeling van het goederenvervoer op de Nederlands - Duitse grens door ProRail Verkeersleiding vanuit de seinzaal in Duisburg van DB-Netz.VKL-Uit Beheerinrichting
Vanuit VKL-Uit zijn complexe informatiediensten gerealiseerd naar diverse afnemers, in- en extern. Om die informatiediensten goed in beheer te kunnen nemen zijn er op organisatorisch vlak nieuwe principes en besluiten geïmplementeerd voor eigenaarschap, afbakening van verantwoordelijkheden en aanspreekpunten binnen de beheerrollen.
Het Procesleidingsysteem wordt door ProRail Verkeersleiding gebruikt voor de treinbesturing: zoals treinpaden inleggen en seinen en wissels omzetten
Foto: ProRail / Jos van Zetten
Projectmanager Service Delivery Logistiek
Afdeling ICT Operations
Beheer van alle binnen ProRail aanwezige ICT-systemenFunctie
Projectmanager Service Delivery Logistiek: begeleiding van complexe veranderingen in de ICT-keten als transitiemanagerPeriode
januari 2013 - april 2015Inhoudelijke taken
- Bepalen hoe het beheer gaat plaats vinden
- Op te leveren beheerproducten en acceptatiecriteria vaststellen
- Begeleiding inproductiename en inbeheername
- Bijsturen en bewaken van producten, processen, wijzigingen, wensen en eisen
- Planning van beheeractiviteiten en -deliverables
- Implementatie van wijzigingen op beheerprocessen
Foto: ProRail OCCR
Omgeving
De bedrijfseenheid ProRail ICT is de automatiseringsspecialist binnen ProRail. Ze beheert en ontwikkelt alle informatie-, besturings-, beveiligings- en verkeersleidingssystemen en netwerken. De lat ligt hoog in betrouwbaarheid, beschikbaarheid en doeltreffendheid. Daarmee legt ProRail ICT een professionele basis voor het excellent functioneren van alle operationele en ondersteunende processen. ICT Operations draagt als afdeling van ProRail ICT zorg voor de dagelijkse operatie van alle binnen ProRail aanwezige ICT-systemen.Service Delivery Team Logistiek is het onderdeel van ICT Operations waar de focus ligt op alles wat met de Treinsturing van treinen te maken heeft: Treinbijsturing (Verkeersleiding, vanaf 15 minuten na nu en langer) en Treinbesturing (Procesleiding (nu tot + 15 minuten). Het team is het aanspreekpunt voor operationeel beheer, nieuwe ontwikkelingen en projecten.
Functie en projecten
Als transitiemanager ben ik verantwoordelijk geweest voor het op beheerste wijze in productie en in beheer nemen van grote veranderingen in de ICT-keten, zowel producten als diensten. Daarbij wordt al in een vroeg stadium bepaald wat de impact is van de wijzigingen op de exploitatie.Voor iedere transitie wordt een team gevormd waarin alle van belang zijnde beheerdisciplines vertegenwoordigd zijn. Het transitieteam bepaalt samen hoe het beheer gaat plaats vinden. Vervolgens worden de projectkosten, de exploitatiekosten na oplevering, de op te leveren beheerproducten en acceptatiecriteria voor de transitie vastgesteld.
Gedurende de gehele transitie worden producten, processen, wijzigingen, wensen en eisen continu bezien en bewaakt. Aan het einde van de transitie dient de inbeheername kwalitatief dusdanig ingeregeld te zijn dat escalaties over de procesgang en taken/verantwoordelijkheden, bevoegdheden en rollen niet meer plaats vinden binnen de beheerafdeling.
Transitie project naar beheer:
Afbeelding: De complexiteit van inbeheername. © Martijn Wagenmakers
Programma VKL-Uit
Programma
VKL-UitRol
TransitiemanagerPeriode
januari 2013 - april 2015Inhoudelijke taken
- Bepalen hoe het beheer gaat plaats vinden
- Inrichten beheer conform gevraagd beheerniveau
- Op te leveren beheerproducten en acceptatiecriteria vaststellen
- Begeleiding inproductiename en inbeheername
- Bijsturen en bewaken van producten, processen, wijzigingen, wensen en eisen
- Planning van beheeractiviteiten en -deliverables
- Implementatie van wijzigingen op beheerprocessen
Foto: Verkeersleidingspost Amsterdam - ProRail
Programmabeschrijving
Tot 2016 lopen er acht deelprojecten binnen het programma VKL-Uit, met als doel het oude Verkeersleidingsysteem inclusief gerelateerde systemen uit te faseren en daarmee niet meer afhankelijk te zijn van verouderde software en infrastructuur. Alle functionaliteit en bestaande interfaces worden overgenomen door het VOS systeem. Dit programma voert de afspraken uit die gemaakt zijn met het ministerie en vervoerders zoals NS-Reizigers.Welke verandering brengt VKL-Uit voor beheer?
De impact van VKL-Uit op de beheerorganisatie is groot vanwege de omvang van het aantal nieuwe producten die vanuit de deelprojecten worden geëntroduceerd. Bij de realisatie van ieder deelproject wordt er geplust in de exploitatielast. Pas bij afronding van het laatste deelproject VKL Opruimen in 2016 valt het beheer van de oude software en systemen weg.
Foto: ProRail / OCCR
Project 5: Transitie VOS in Productie
Project
VOS in ProductieRol
TransitiemanagerPeriode
januari 2013 - september 2014Inhoudelijke taken
- Bepalen hoe het beheer gaat plaats vinden
- Op te leveren beheerproducten en acceptatiecriteria vaststellen
- Begeleiding inproductiename en inbeheername
- Bijsturen en bewaken van producten, processen, wijzigingen, wensen en eisen
- Planning van beheeractiviteiten en -deliverables
- Implementatie van wijzigingen op beheerprocessen
Foto: Verkeersleidingspost Amsterdam - ProRail
Projectbeschrijving
Van 2007 t/m 2014 is het nieuwe Verkeersleiding Ondersteunings Systeem (VOS) ontwikkeld als vervanger van het Verkeerleidingsysteem (VKL) voor ProRail Verkeersleiding. De doelstelling van het project VOS in Productie (ViP) was om VOS te bouwen, op te leveren en beheerst in productie te brengen in juni 2014.VOS is het nieuwe, toekomstvaste en hoog beschikbare verkeersleidingsysteem. Bij uitval staat het treinverkeer niet direct stil maar het systeem is wel bedrijfskritisch. VOS is niet een applicatie welke geheel op zichzelf staat, maar welke past in een groter servicelandschap dat in ontwikkeling is en bestaat uit herbruikbare Service Componenten.
Welke verandering bracht VOS voor beheer?
De delta voor eindgebruikers was klein, maar voor beheer ging de techniek volledig op de schop. De migratie van VKL naar VOS was van VMS naar Linux, met een nieuwe broncode, op een nieuw platform, met nieuwe middleware en andere specifieke beheertooling. VOS (en de keten erachter) is een dermate complex nieuw product dat een inleerperiode goldt voor beheer, die in 2013 al was opgestart door deelname van operationeel beheerders aan een stage en Early Life Support team. Na de livegang is een piek met technische en functionele wijzigingen voorzien als gevolg van de badkuipkromme van het nieuwe product.Als transitiemanager ben ik verantwoordelijk geweest voor het organiseren van de transitie van project naar beheer - en daarmee op beheerste wijze in productie en in beheer nemen van VOS.
Zie voor meer informatie, het volgende interview.
Foto: ProRail / OCCR
Project 4: Implementatie transitieproces
Project
Implementatie transitieprocesRol
ProjectleiderPeriode
januari 2013 - februari 2014Inhoudelijke taken
- Afspraken maken over doelstelling en randvoorwaarden
- Planvorming en teamvorming
- Plannen en verdelen van de benodigde activiteiten
- Bewaken van de voortgang
- Vieren van de mijlpalen
- Overdracht van resultaten bij afsluiting
Foto: Utrecht Centraal - ProRail
Projectbeschrijving
In 2013 is het proces voor overdracht van project naar beheer verbeterd binnen ProRail, door de implementatie van een nieuw transitieproces, dat als het ware een brug slaat tussen Prince2 en ITIL.Het proces bestaat uit het managen en coördineren van de processen, systemen, resources en functies die nodig zijn voor het samenstellen, bouwen, testen en uitrollen in de productieomgeving. Vanaf 16 september 2013 zijn nieuwe transities het proces gaan volgen.
Het project kende 4 fases: herontwerp, in gebruik name, evaluatie en bijsturen. Alle binnen ProRail ICT betrokken afdelingen en rollen zijn opgeleid. Er is bijgestuurd en gemonitord op gebruik van het proces in de eerste fase na in gebruik name. Daarmee is geborgd dat de inbeheername van toekomstige projecten kwalitatief goed verloopt.
Achtergrond
Complexe veranderingen aan applicaties en infrastructuur hebben gevolgen voor beheer, zoals:- Licenties, support en onderhoudsafspraken met leveranciers
- Opleiding van beheerders
- Aanpassing van beheerprocessen
- Inrichting van netwerk-, vloer- computercapaciteit
- Aanpassing van reservevoorraden
- Exploitatiekosten (begroting)
Het doel van het project
- Kwalitatieve goede overdracht van project naar de beheerorganisatie
- Geen escalaties over taken verantwoordelijkheden en bevoegdheden
- Betere samenwerking over de afdelingen heen
- Kortere time to market
Voornaamste conclusies
- Opdrachtgeverschap goed belegd
- Opleidings- instructie en presentatiemateriaal goed ontsloten
- Communicatie, opleiding en instructie met alle betrokkenen in sessies per rol
- Snelle opvolging van knel- en verbeterpunten zorgde voor procesverbetering tijdens de implementatie
- Een zelfsturend team met daarin direct betrokken gebruikers zorgde voor een groot draagvlak
Albeelding: Poster implementatie transitieproces - ProRail
Project 3: Centrale bronontsluiting: VIEW Server Upgrade
Project
Centrale bronontsluiting: VIEW Server UpgradeRol
Technisch projectleider implementatiePeriode
mei 2012 - maart 2013Inhoudelijke taken
- Realisatie van ICT-infrastructuuromgevingen
- Begeleiding migratietraject
- Begeleiding inproductiename en inbeheername
- Afstemming met business, beheerpartijen en leveranciers
- Planning van beheeractiviteiten en -deliverables
Foto: ProRail hoofdkantoor de Inktpot in Utrecht
Projectbeschrijving
Bij ProRail ICT-Services wordt gewerkt aan de professionalisering en de toekomstvastheid van een complex applicatielandschap en de bedrijfskritische systemen. Het project VIEW Server Upgrade heeft een vernieuwing van de keten voor centrale bronontsluiting gerealiseerd van ProRail informatiesystemen naar eindgebruikers binnen ProRail, NS en andere vervoerders/belanghebbenden. Het project ontwikkelde in samenwerking met leverancier InTraffic de nieuwe infrastructuur, software en keten. Als technisch projectleider implementatie ben ik verantwoordelijk geweest voor de uitrol van platform en software, het begeleiden van de inbeheername en de migratiefase begin 2013.Het doel van het project
De platforminfrastructuur is gebaseerd op een combinatie van Linux RedHat met Oracle Weblogic en Oracle RDBMS. Dit had als doel de betrouwbaarheid, beschikbaarheid en beheer(s)baarheid van de systemen te vergroten.Mijn voornaamste bijdrage hieraan was de rol van bruggenbouwer tussen business, beheer en technische leveranciers.
VIEW: VPT Information EveryWhere
VPT: Vervoer Per Trein
Foto: ProRail / station
Project 2: Hoog beschikbaar platform verkeersleidingsysteem
Project
Hoog beschikbaar platform verkeersleidingsysteemRol
Technisch projectleider implementatie, namens StrictPeriode
januari 2011 - november 2012Inhoudelijke taken
- Realisatie van ICT-infrastructuuromgevingen
- Begeleiding inproductiename en inbeheername
- Afstemming met business, beheerpartijen en leveranciers
- Planning van beheeractiviteiten en -deliverables
- Schrijven van beheerdocumentatie
Foto: ProRail / CU2030
Projectbeschrijving
Bij ProRail ICT-Services wordt gewerkt aan de professionalisering en de toekomstvastheid van een complex applicatielandschap en de bedrijfskritische systemen. Het project HBP-VOS heeft in september 2012 een hoog beschikbaar platform gerealiseerd voor het nieuwe bedrijfskritische verkeersleidingsysteem. Daarnaast is binnen het project de inproductiename en inbeheername van zowel het platform als een deelsysteem begeleid. In samenwerking met de staande organisatie en softwareleverancier HP is het vernieuwde deelsysteem in gebruik genomen om de verkeersleiding mee te ondersteunen. Als technisch projectleider implementatie ben ik verantwoordelijk geweest voor de infrastructuur en middleware uitrol, het begeleiden van inproductiename en inbeheername.Het doel van het project
De infrastructuur is gebaseerd op een hoog beschikbare combinatie van Linux RedHat met Oracle Weblogic, Oracle RAC en TIBCO ESB. Dit heeft als doel de betrouwbaarheid, beschikbaarheid en beheer(s)baarheid van de systemen te vergroten.Het project realiseerde een generiek platform voor nieuwe software gebaseerd op Java en werkt met een, voor ProRail, nieuwe SOA / ESB-architectuur. Mijn voornaamste bijdrage hieraan is de rol van bruggenbouwer tussen business, beheer en technische leveranciers.
Foto: ProRail / Ton Poortvliet
Project 1: Herbouw verkeersleidingssysteem
Project
Herbouw verkeersleidingsysteemRol
Projectleider transitie, namens StrictPeriode
juni 2010 - januari 2011Inhoudelijke taken
- Afstemming met business, beheerpartijen en leveranciers
- Planning van transitieactiviteiten en -producten
- Beheersing van transitierisico's
- Schrijven van transitiedocumentatie
- Begeleiding van inbeheername
Foto: ProRail / HSL
Projectbeschrijving
ProRail heeft in samenwerking met Sogeti nieuwe bedrijfskritische software voor de verkeersleiding van ProRail ontwikkeld. De nieuwe software heeft in 2014 het oude verkeersleidingsysteem vervangen. Als projectleider voor de transitie van de software en ontwikkeling van het platform ben ik in 2010 verantwoordelijk geweest voor de voorbereidingen van inproductiename en inbeheername. In 2011 is het project in zijn toenmalige vorm gestopt en in 2012 zijn deze activiteiten weer hervat. Sinds januari 2013 heb ik de inbeheername begeleid van dit nieuwe product vanuit mijn huidige rol als transitiemanager.Het doel van het project
Het bestaande verkeersleidingsysteem wordt opnieuw gebouwd op zodanige wijze dat het ook mee kan groeien met toekomstige ontwikkelingen omtrent functionaliteit en schaalbaarheid. Het nieuwe systeem biedt dezelfde functionaliteit als het huidige systeem aan de verkeersleider, met enkele aanvullingen. Het nieuwe systeem is met name gericht op hoge beschikbaarheid en beheer(s)baarheid.Naast een nieuw systeem levert het project ook de volledige requirements-, ontwerp- en testdocumentatie. Dit draagt sterk bij aan de toekomstvastheid van de verkeersleiding systeemondersteuning door verlaging van complexiteit en kosten van toekomstige wijzigingen.
De software is gebaseerd op Java en werkt met een SOA / ESB-architectuur.
Foto: ProRail / CU2030
ProRail
ProRail beheert het Nederlandse spoorwegnet en zorgt - 365 dagen per jaar - voor capaciteit, betrouwbaarheid en veiligheid voor 6.500 kilometer spoor en 389 stations. Elke dag rijden er 5000 reizigerstreinen en 280 goederentreinen over het Nederlandse spoorwegnet. Ze vervoeren dagelijks 1 miljoen reizigers en 100.000 ton goederen. Daarmee staat ProRail midden in de Nederlandse samenleving.
